موضوع: نقد و بررسي ميان انتقادات و انديشه هاي اقتصادي جهان از منظر منابع اسلامي

مقدمه
مساله جایگاه دولت و نقش آن در اقتصاد، از زمان پیدایش دانش اقتصاد همواره مورد بحث اقتصاددانان و صاحبان اندیشه در مکاتب گوناگون اقتصادی بوده است. مرکانتالیست‌ها، که اقتدار کشور را در گرو دستیابی به طلا و نقره بیشتر می‌پنداشتند، از دخالت دولت در اقتصاد حمایت می‌کردند. فیزیوکرات‌ها و پس از آنان، کلاسیک‌ها، بر اساس اعتقاد به ”دئیسم“ و نظم طبیعی و هماهنگی منافع فرد و جمع، بر آزادی‌های فردی و عدم دخالت دولت در اقتصاد تأکید داشتند. پیامدهای این تفکّر از جمله بی‌عدالتی‌های اقتصادی و اجتماعی، به تدریج حرکت‌‌های مخالفی را در مقابل خود شکل داده و افکار سوسیالیسم، با اندیشه واگذاری تمام فعالیت‌های اقتصادی به بخش دولتی و تدبیر اقتصاد بر اساس برنامه‌ریزی متمرکز دولتی، به شکل گسترده‌ای پدیدار شد؛ امّا تجربه ناکارآمدی شرکت های دولتی و انحصارات ملی در سال‌های بعد از دهة 80 میلادی، موجب شد که گرایش...
 

اگر دقت کرده باشید ، در سالهای اخیر ، مقام معظم رهبری اسامی سال ها را با محوریت اقتصادی تعیین می کنند مانند اصلاح الگوی مصرف ، همت و کار مضاعف و جهاد اقتصادی.

قطعاً این نامگذاری ها و استمرار وجه اقتصادی آن ، اتفاقی نیست و اندیشه ای پشت آن خوابیده است.
هر چند حکومتداری وجوه مختلفی از اقتصاد و سیاست و هنر و اجتماع و روابط بین الملل را در بر دارد ، اما تردیدی نیست جامعه ای که پای اقتصادش بلنگد ، فقط از منظر اقتصادی عقب نخواهد بود بلکه در سایر حوزه های به هم پیوسته اش نیز لنگ خواهد زد و به سرمقصد نخواهد رسید.
به عنوان مثال ، اگر از آمریکای امروز ، اقتصادش را منها کنیم ، نه پنتاگونی برایش باقی خواهد ماند تا در جهان قدرت نمایی کند، نه ناسایی خواهد داشت تا علم برترش را به رخ بکشد و نه حتی هالیوودی که سیطره فرهنگی ایالات متحده را در دنیا پیگیری کند.
  

نجابت با تأكيد بر اينكه غرب در ۳ محور اصلي اقتصاد، سياست و فرهنگ به جنگ ايران اسلامي آمده است، گفت: دشمنان نظام قطعاً از حواشي و چالش‌هايي كه در كشور به وجود مي‌آيد براي پيشبرد اهداف سوء‌ خود و متزلزل كردن پايه‌هاي اقتصادي كشور استفاده خواهند كرد.
حسين نجابت نماينده مردم تهران و رئيس كميسيون ويژه جهاد اقتصادي مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با فارس با اشاره به بيانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب در ديدار با نمايندگان مجلس گفت: رهبر انقلاب تحليل دقيقي از هجوم روز افزون و دائمي بيگانگان به انقلاب، در سه حوزه اقتصاد، سياست و فرهنگ ارائه كردند. 
وي افزود: 

فروزنده : دشمن به شدت تلاش می کند با روشهای پیچیده و تحمیل شرایط سخت، مشکلات اقتصادی ایران را افزایش دهد اما خوشبختانه تاکنون به خوبی مدیریت کرده ایم و با روحیه جهادی می توانیم از همه موانع عبور کنیم 
معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس‏جمهور تاکید کرد: ملت ایران اسلامی در 

با اعلام سال 1390 از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ‌به عنوان سال «جهاد اقتصادی»، این انتظار می‌رود که مسئولان کشور در این سال برای حرکتی جهادگونه آماده شده و در این مسیر از همراهی و حمایت مردم به عنوان سرمایه اصلی کشور بهره‌مند گردند.
 سیاستگذاران اقتصادی کشور بویژه دولتمردان که اینک از اجرای موفق قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، اعتماد به نفس دوچندانی گرفته‌اند، از «جهاد اقتصادی» و ابعاد و اولویت‌های آن سخن می‌گویند. 


دیدگاه وزیر اقتصاد درباره جهاد اقتصادی

وزیر اقتصاد تأکید دارد که اگر امسال بتوانیم طبق رهنمود رهبر معظم انقلاب حرکت کنیم و موارد مورد نظر ایشان را در کشور محقق کنیم نظام در پیشانی دنیا خواهد درخشید و الگویی موفق برای سایر کشورهای جهان خواهیم شد. 
سید‌شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد و دارایی افزود:

اهداف جهاد اقتصادي
مهم‌ترين اهداف جهاد اقتصادي كه براي نظام اقتصادي جمهوري اسلامي ايران متصور است، عبارتند از: 
1. ديدگاه الگوي جديد توسعه اقتصادي1  
اكنون بيش از پنجاه سال از عمر اقتصاد توسعه مي‌گذرد و با آنكه استقبال فراگير از آن نشده، مقبوليت زيادي يافته است. براي مثال، جامعه دانشگاهي آن را به‌منزله رشته‌اي مستقل به رسميت شناخته است. از نخستين ارزيابي مفصل كه چنري2 در 1965 م انجام داد و معتقد بود كه اقتصاد توسعه، در واقع، همان نظريه مزيت نسبي3 كلاسيك‌هاست كه در آن تغييراتي ايجاد شده است، تا آخرين ارزيابي اشترن4 كه با همدلي به كمك‌هاي اقتصاد توسعه به علم اقتصاد (1989 م) اشاره كرد، اقتصاد توسعه دست‌خوش تحول‌هاي بسياري شد تا به صنعت تبديل گرديد. در طول چند دهه تجربه در زمينه توسعه اقتصادي، كتاب‌ها و تحقيقات متعددي درباره مقايسه وسيع توسعه در مناطق مختلف و آمارهاي مربوط به سلسله‌هاي زماني بسياري از متغيرهاي توسعه، ساختن مدل‌هاي بزرگ اقتصاد كلان و محاسبات سريع با كامپيوتر و كاربرد روش‌هاي رياضي در اقتصاد توسعه چاپ شد و همه اينها پايه‌هاي الگوي جديد اقتصاد توسعه را به وجود آورد، كه در بُعد نظري، بسيار قوي و از نظر سياست‌گذاري، بسيار مناسبند. همين امر سبب شده است الگوي جديد توسعه، جايگزين الگوي قديمي شود.
اولين جرقه‌هاي "الگوي " جديد توسعه اقتصادي، با نظريه "رشد نامتوازنِ " هيرشمن (1958 م) زده شد. در اين نظريه
 

| مهدي زريباف*|در زمينه جهاد اقتصادي بايد گفت در اين خصوص اقدام جدي صورت نگرفته است بلكه برنامه‌هايي كه براي جهاد اقتصادي در نظر گرفته شده است، بايد در آينده نيز پيگيري شود. اگر رهبري سال 90 را به نام جهاد اقتصادي نامگذاري كرده‌اند، به‌طور قطع مدنظرشان تنها مدتي كوتاه نبوده است؛ بلكه بايد اين امر همچنان از سوي مسئولان پيگيري شود. با توجه به اين موضوع و اين‌كه در زمينه جهاد اقتصادي تاكنون اقدام جدي صورت نگرفته است، همه بخش‌ها و صنوف بايد در اين راستا حركت‌هاي خود را آغاز كنند. دولت در زمينه ايجاد اشتغال، يارانه و مسكن اقداماتي را انجام داده است كه بايد اين روند با جديت بيش‌تري ادامه يابد. البته رهبري نيز اخيرا در ديدار هيئت دولت با ايشان بر پيگيري تحول اقتصادي تاكيداتي داشته‌اند. 

همانگونه که مقام معظم رهبری هنگام نامگذاری امسال تأکید کردند، نامگذاری سال‌ها نباید به تهیه پلاکارد‌های بزرگ و نصب آن در معابر یا همایش‌ها خلاصه شود بلکه با تمرکز برنامه‌ها و اراده‌ها روی موضوع اعلام شده، یک گام اساسی به پیش برداریم.

خوشبختانه باید افتخار نمود که فقه شیعه این انعطاف و زمان‌شناسی را دارد که بتواند به‌روز گردد و بدین سان جهاد به ابعاد فرانظامی تعمیم یابد؛ جهاد علمی، جهاد فرهنگی، جهاد سازندگی و ... و امروز نیز جهاد اقتصادی به این گفتمان وارد شد. در بین ابعاد مذکور اقتصاد از ویژگی‌ عام‌تری برخوردار است یعنی در مقایسه ابعاد مختلف پیشرفت یک کشور با کشورهای دیگر، متأسفانه یا خوشبختانه حوزه اقتصاد و شاخص‌های مربوط به آن از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است و نهادهای بین‌المللی نیز توسعه را در این بعد خلاصه می‌کنند. بنابراین برای اثبات کارآمدی نظام دینی در عرصه اقتصاد و اجتماع و سیاست، رسالت سنگینی بر دوش پیشکسوتان و دلسوزان انقلاب اسلامی است. جهاد اقتصادی که گفتمان عمومی امسال کشور است، یکی از عرصه‌های اثبات این کارآمدی است و از جمله مسائلی است که همه مردم (بدون استثنا) آن را لمس می‌کنند و هر کسی درحد فهم و تجربه خود درباره آن به قضاوت می‌نشیند، بنابراین آن سوی اثبات کارآمدی اقتصادی نظام اسلامی، رضایت عمومی خواهد بود. اما ابعاد جهاد اقتصادی چیست و چگونه باید بدان ورود کرد؟ جهاد اقتصادی دارای اصولی است که مهم‌ترین آن عبارتند از: